Tien vragen en antwoorden over onder meer nut, prijs en kwaliteit van de wintersporthelm.
- Is de ski- en snowboardhelm een modeverschijnsel of heb je er écht iets aan?
Van de 8 miljoen wintersporters die jaarlijks in Oostenrijk op de piste staan, belanden er 60.000 tot 80.000 in het ziekenhuis. Een toenemend aantal heeft hoofdletsel (12 procent). Dat komt vooral doordat de snelheden – dankzij beter materiaal – veel hoger zijn dan vroeger en een valpartij grotere gevolgen heeft. Een helm verkleint het risico op hoofdletsel met zo’n 85 procent. Het spreekt voor zich dat een freeskiër die buitensporige risico’s neemt om die ene droomafdaling te kunnen maken, meer risico op een ongeval loopt dan de recreatieskiër die over blauw en rood naar beneden cruist. Maar voor iedereen geldt: één val of botsing kan genoeg zijn voor een enkeltje intensive care. - Tot nu toe had ik toch ook geen helm nodig?
Door de komst van de carveski is er nogal wat veranderd. Om te beginnen leren mensen sneller skiën en staan ze relatief onervaren op de piste. Ook op minder makkelijke afdalingen. Verder worden er bijna ongemerkt hogere snelheden gehaald – lees: meer gevaar – en mengen goede skiërs zich vaker met recreatieskiërs. Zo waren de blauwe pistes vroeger het domein van de trage beginners, maar vind je er nu ook echte cracks omdat je op de vlakke pistes wrede bochten kunt maken met je supercarvers. Beide groepen hebben een totaal andere manier van skiën. De gevolgen laten zich raden: meer botsingen en ernstiger letsel. - Welke soorten helmen zijn er?
Wie op jacht gaat naar een helm, is door allerlei fraaie marketingtermen het spoor al snel bijster. Toch zijn er eigenlijk maar twee soorten helmen: hardshell en softshell. De eerste bestaat uit een dikke harde buitenlaag (al gauw 2 tot 2,5 mm) en een losse binnenkant. De hard-shells zijn supersterk en vaak zo aerodynamisch dat je weinig last hebt van windgeruis. Dit laatste type wordt dan ook gebruikt bij ski- en snowboardwedstrijden. Bij de softshell zijn binnen- en buitenhelm met elkaar verlijmd. De buitenschaal is doorgaans minder dan 1 millimeter dik. - Is zo’n ‘zachte’ helm minder veilig?
Een softshell is inderdaad minder sterk en dus minder veilig dan een hardshell-helm. Daar staat tegenover dat de ‘zachte’ helmen heel comfortabel en draagbaar zijn. Ze zijn lichter en hebben meer mogelijkheden tot ventilatie. Deze eigenschappen hebben er mede voor gezorgd dat de helm bij wintersporters aanslaat. Dankzij de komst van de softshell is het geen straf meer om met een helm op te skiën of te snowboarden. Let op: net als schoenen hebben helmen een soort pasvorm. Probeer verschillende merken uit om te zien welke het beste bij je past. - Je ziet ook helmen met een grote beugel voor het gezicht, waar zijn die dan voor?
Die zijn te vergelijken met een integraalhelm van motorrijders en zorgen ervoor dat behalve het hoofd ook het gezicht wordt beschermd. Een open helm – die je veruit het meeste ziet – helpt namelijk niet als je voorover tegen een boom of rotsblok knalt. De helmen met valbeugel worden vooral gebruikt bij wedstrijden als slalom en skicross. Er zijn ook freeriders die er eentje opzetten, al oogt het minder cool. Voor de gemiddelde vakantieskiër zijn ze minder geschikt. Bij een valpartij hapt de beugel in de sneeuw, waardoor enorm veel kracht op de nek wordt uitgeoefend. Het voordeel (beschermd gezicht) weegt dan niet op tegen het nadeel (klap in de nek). - Wat is een goede helm?
Elke goede helm heeft het EN 1077-label. Laat je niet foppen door EN 1078. Dit lijkt hoger, maar in werkelijkheid voldoen deze helmen slechts aan de minder strenge eisen van een fietshelm. Nog beter dan het EN-label is het CE-keurmerk. Verder is het letterlijk van levensbelang dat de helm goed past. Om dat te testen zet je de rand boven je wenkbrauwen en schuif je de helm over je hoofd. Daarna schud je je hoofd, waarbij de helm niet mag knellen maar wel op zijn plaats moet blijven. Tot slot maak je de kinband vast als borg. En neem je sneeuwbril mee naar de winkel om te kijken of die goed op de helm past. Belangrijk: na een valpartij verliezen helmen hun kracht, ook al zien ze er ongeschonden uit. - Zijn dure helmen beter dan goedkope?
Niet per definitie. Het Duitse keuringsbureau Tüv kwam onlangs zelfs tot de conclusie dat prijs niets zegt over de veiligheid. Bij een test van negen helmen eindigde de duurste (Alpina Jump X, €140)) op de laatste plaats en de twee goedkoopste (Rossignol Toxic van €50 en Scott Shadow II van €80) op de eerste plaats. Prijs zegt vaker iets over afwerking, comfort, gewicht en zaken als ventilatie en gehoor. - Is zo’n helm niet te warm als de zon schijnt?
Dat is afhankelijk van het soort helm. Zo hebben de hardshells vaak een minder goede ventilatie en kan het bij warm weer inderdaad flink koken op de hersenpan. Er zijn echter soft- shells op de markt die lekker doorwaaien. Hiervoor zijn openingen in de schaal gemaakt. Het nadeel daarvan is dat dit bij een valpartij natuurlijk zwakke plekken zijn. Takken zouden er dwars doorheen kunnen boren. - Zo’n sportief ogende helm past toch niet bij mijn huis-tuin-en-keuken-skijack?
Dat was vroeger inderdaad zo. Maar dankzij de snel stijgende populariteit zijn er tegenwoordig helmen in alle soorten en maten. Van heel eenvoudige helmen die op elke outfit passen tot en met bling-bling-helmen die zijn ingelegd met diamantjes of Swarovski-kristal. Het uiterlijk van een helm is nooit een excuus om er geen te dragen. - Zijn er al landen waar de helm voor wintersporters verplicht is?
Ja. In Italië, de Verenigde Staten, Canada en Spanje zijn helmen voor kinderen verplicht. In de meeste gevallen geldt de plicht tot en met 14 jaar. In andere regio’s, zoals in Scandinavië, wordt het gebruik van kinderhelmen gestimuleerd door ze bijvoorbeeld gratis ter beschikking te stellen bij de huur van ski’s. Als je zelf een helm voor de kids koopt, doe dit dan niet ‘op de groei’. Een te grote helm kan bij een valpartij zelfs gevaarlijk zijn. Zo kan de rand verschuiven en schade veroorzaken in het gezicht. De kans is klein dat grote wintersportlanden als Oostenrijk en Frankrijk de helm wettelijk voor alle skiërs en snowboarders zullen voorschrijven. Dat stuit op te veel weerstand van vakantiegangers en recreanten die toch liever de wind door hun haar voelen wapperen.
